NİNOVA (MUSUL) VİLAYETİNDE YATIRIM ŞARTLARI

VE

TEŞVİKLER

 

Irak’a yatırımların teşvik edilmesini teminen 2007 yılı başında merkezi yönetim tarafından yürürlüğe koyulan ve Başkenti Musul olan Ninova vilayetinde de uygulanmakta olan ulusal yatırım kanununun bazı temel maddeleri aşağıda özetlenmiştir. Bölgede yatırım yapmayı düşünen işadamları ayrıca           Ninova Yatırım Komisyonunun internet sayfasından da (“http:/www.mosulinvestment.org”) bölgede gerçekleştirilmesi planlanan yatırımlara ve genel yatırım ortamına ilişkin bilgiye ulaşabilmektedirler.

 

YATIRIM KANUNU:

 

Madde  4-  Irak’ın yatırım politikalarını belirlemek üzere tüzel kişiliğe haiz ve merkezi Bağdat’ta yer alan ULUSAL YATIRIM KOMİSYONU kurulmuştur.

 

Madde 5-Kendi yönetim alanlarına giren Vilayet ve Bölgelerde “Ulusal Yatırım Komisyonu”na danışmak kaydı ile: Yerel yatırım komisyonu kurma, yatırım lisansı düzenleme, yatırım planı yapma, yatırımı teşvik etme ve şube açma  yetkisi verilmiştir. Ninova Vilayeti Yatırım Komisyonu da, bu madde kapsamında faaliyette bulunmaktadır.

 

Madde  6-  Yatırım kanunundan yararlanmak için    minimum yatırım tutarı uygulaması bulunmaktadır. Bu minimum miktar bölge veya ulusal yatırım        komisyonlarının bağlı olduğu Bakanlar Konseyi tarafından belirlenmektedir. Yatırım komisyonları, toplam yatırım bedeli 250 milyon Amerika Dolarını aşarsa, yatırım lisansı için Bakanlar Konseyi’nden onay almak zorundadır. Komisyon yatırım lisansı için yapılan başvuruların en geç 45 gün içinde değerlendirmesini yapmaktadır.

 

Madde  9-   Komisyonun Yatırım Teşvikleri aşağıda belirtilen yöntemlerle olmaktadır;

 

·Olumlu bir yatırım ortamı tesis ederek, yatırım fırsatlarını tespit edip duyurmak,

·Kayıt ve yatırım lisansı alma işlemlerini basitleştirmek ve kısaltmak,

·Ulusal ve bölgesel yatırım komisyonlarında yatırımcıların ihtiyaç duyacakları bankacılık temsilcileri ile diğer muhataplarını hazır bulundurmak,

·Bültenler vasıtası ile yatırımcıları bilgilendirmek,

·Programlar kanalı ile Irak’a yatırım çekmek,

·İlgili kurumlarla koordineli bir şekilde yatırım alanlarını dağıtmak,

·Bakanlar Konseyi’nin onayı ile güvenli sanayi bölgeleri oluşturmak,

·Irak’lı iş adamlarına uygun şartlarda kredi sağlamak,

·Bakanlar Konseyi’nin uygun gördüğü diğer önlemleri almak.

 

 

 

 

 

Madde 10-  Yabancı Yatırımcıların Eşit Muamele Görmesi: Yatırım Kanunu’nda yer alan teşvikler yatırımcının vatandaşı olduğu ülke gözetilmeksizin herkese uygulanır. Konut projelerinde Irak’lı ve yabancı iş adamları projenin yapıldığı arsayı satın almaksızın arsa sahibi ile anlaştıkları süre boyunca kullanırlar. Yatırım komisyonu konut projeleri için gerekli araziyi sağlar ve projenin tamamlanması ile konutların mülkiyetini Irak vatandaşlarına verir (satar)

 

Madde 11-  Yatırımcılara sağlanan Teşvikler: Yatırımcılara sağlanan teşvikler aşağıda belirtildiği gibidir:

 

·Kar ve sermayenin yurtdışına transfer edilebilmesi,

·Irak borsasında menkul kıymet işlemi yapma ve borsada işlem yapma hakkı,

·Yatırım için gerekli arazilerin 50 yıllık (uzatılabilir) süre ile yatırımcılara uygun koşullarda kiralanması veya ücretsiz tahsis edilmesi,

·Projeyi yerli veya yabancı bir sigorta şirketine sigortalama hakkı,

·Yatırım kurulunca onaylanmış projeler için Irak bankalarında döviz veya yerel para biriminde hesap açmak.

 

Madde 12-  Yasa ile Yatırımcılara Tanınan Güvenceler:

 

·Gerekli özellikleri taşıyan Irak’lı çalışan bulunamaması durumunda yabancı işçi istihdam edilebilir,

·Irak’ta çalışan yabancılara ikamet izni ile beraber ülkeye giriş çıkışlarında kolaylık sağlanmaktadır,

·Aksi yönde mahkeme kararı olmadığı sürece, yatırımın bir kısmı veya tamamının millileştirilmeyeceğine dair güvence verilmektedir.

·Irak’lı olmayan çalışanlar kazançlarını yurtdışına transfer edebilirler.

 

Madde 13-  Kanunda Değişiklik: Bu kanunda yapılacak herhangi bir değişiklik yukarıda verilen imtiyazlara halel getirmeyecektir.

 

Madde 14-  Yatırımcıların Yükümlülükleri:  Yatırımcıların yükümlülükleri aşağıda belirtilmektedir;

 

·Ticari faaliyete başladığı tarihi ulusal veya bölgesel yatırım  komisyonuna duyurmak,

·Yeminli mali müşavirler aracılığı ile muhasebe kayıtlarını muntazam olarak tutmak,

·Teknik ve fizibilite etütlerini komisyona sunmak,

·Bu kanun hükmünce gümrük vergisinden muaf olarak ithal edilen ürünlere ilişkin kayıtları tutmak,

·Çevreye, halk sağlığına zarar vermeden üretim yapmak,

·Maaş, mesai saatleri, tatil ve çalışma koşulları açısından en azından mevcut ırak kanunlarına uygun çalışmak,

·Üzerinde anlaşılan zaman çizelgesine uymak, planın 6 aydan fazla gerisinde kalmamak. 6 ayı aşan gecikmelerde komisyon cezai müeyyide uygulamaktadır.

·Irak’lı çalışanlara gerekli eğitim vermek (işe alımda Irak’lı çalışanlara öncelik verilmesi kanunla istenmektedir.)

 

 

 

 

 

Madde 15-  Yatırımcılara Tanınan Muafiyetler:

 

·Yatırım lisansı alan yatırımcılar ticaret ticari faaliyetlerinin başladığı süreden itibaren 10 yıl süre ile vergi ve harçlardan muaftırlar.

·Bakanlar Konseyi  bu muafiyet süresini uzatmaya veya başka faaliyetler vermeye yetkilidir.

·Yatırımın % 50 ve daha üzerindeki hissesi Irak’lı bir yatırımcıya aitse, muafiyet süresi en fazla 15 yıl daha uzatılabilir (Irak’lı yatırımcının yatırımındaki payı ile doğru orantılı olarak).

 

Madde 16-  Yatırımın Başka Bir Bölgeye Taşınması: Eğer muafiyet dönemi içerinde yatırım bir kalkınma bölgesinden diğerine aktarılırsa muafiyet uygulaması kaldığı yerden devam eder.

 

Madde 17-  Diğer Teşvikler: Yatırım lisansı alan bir proje ayrıca aşağıdaki teşviklerden yararlanır;

 

·Yatırımın genişletilmesi, geliştirilmesi ve modernizasyonu amacı ile ithal edilen varlıklar gümrük vergisinden muaftır,

·Yatırımın kapasitesini artırmaya yönelik olarak ithal edilen varlıklar gümrük vergisi ve diğer harçlardan muaftır.

·Proje kapsamında ithal edilen yedek parçalar değerlerinin, ana varlık değerinin % 20’sini geçmemesi kaydı ile vergiden muaftır,

·Oteller, turistik yapılar, hastaneler, sağlık kuruluşları, rehabilitasyon merkezleri, eğitim ve bilim kuruluşlarına mobilya, döşeme ve benzeri ithalatında ek bazı gümrük vergisi istisnaları tanınmıştır.

 

Madde 19-  Yatırım Lisansı Başvurusu: Yatırım lisansı almak için gerekenler aşağıdaki işlemleri yapması gerekmektedir;

 

·Komisyon tarafından basit bir dille hazırlanmış yatırım lisansı başvurusunu doldurmak,

·Akredite bir bankadan finansal güvence gösterilmesi,

·Yatırımcının daha önce Irak’ta veya Irak dışında gerçekleştirdiği projelere ilişkin bilgi,

·Projeye ilişkin detaylar ve fizibilite raporu,

·Projeye ilişkin zaman çizelgesi.

 

Madde 20-  Ana Sözleşmenin Düzenlenmesi: Yatırım komisyonu, bölgede veya eyalette yer alan ofisi vasıtası ile ana sözleşmeyi düzenlemeye yetkilidir. Bölge ve eyalette olan ofislerde yetkili makamların temsilcileri bulunmaktadır.

 

Madde 23-  Yatırımın Devredilmesi: Muafiyet dönemi içerisinde yatırımın devredilmesi durumunda yeni yatırımcı muafiyet süresi sonuna kadar vergi muafiyetinden istifade etmeye devam eder.

 

 

 

Madde 24-  Varlıkların Satılması: Bu kanundan faydalanan bir yatırımcı, varlığını, yine yatırım lisansı olan başka yatırımcıya, yatırım projesinde kullanması şartı ile varlıklarını satabilir. Yatırımcı ayrıca, muafiyetten faydalanarak aldığı varlıkları, yatırım kanundan faydalanmayan üçüncü bir şahsa, muaf tutulduğu vergi ve diğer harçları ödemek kaydı ile satabilir. Yatırımcı muafiyet kapsamında aldığı varlıkları yurtdışına ihraç edebilir (reeksport). Bu işlemlerin tümü için yatırım komisyonunun onayı gerekmektedir.

 

Madde 24- Anlaşmazlıkların Halli: Anlaşmazlıkların halinde Irak kanunları ve mahkemelerine başvurulur.

 

Madde  28- Yatırımcını sözleşme şartlarını ihlal etmesi durumunda, kendisi önce yazılı olarak uyarılır. İhlalin devam etmesi halinde sözlü savunma alınır. İhlalin yine de devam etmesi durumunda yatırımcıya o güne değin verilen teşvik ve muafiyetler geri alınır ve ihlalden doğan zarar kendisinden tazmin edilir.

 

Madde 29-  Bu kanun petrol sahaları ve bankacılık/sigortacılık için ayrılan alanlar dışındaki tüm yatırım alanları için uygulanır.